مقالات پایه

هوش مصنوعی مولد و آیندۀ خدمات کتابخانه‌ای

وایت پیپر 2025 کلریویت

این مقاله ترجمه فارسی گزارش «هوش مصنوعی مولد و آینده خدمات کتابخانه‌ای: فرصت‌ها و چالش‌ها در دنیای فناوری در حال تحول» از ExLibris (زیرمجموعۀ Clarivate) است که در سال 2025 منتشر شده و توسط کاغذک به فارسی ترجمه شده است. متن کامل زبان اصلی از این طریق در دسترس است.

هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها

بر اساس گزارش «Pulse of the Library 2024» دربارۀ کتابخانه‌های ایالات متحده امریکا، بیش از 60 % از کتابخانه‌ها در حال بررسی یا برنامه‌ریزی برای استفاده از هوش مصنوعی هستند. از میان این کتابخانه‌ها، 43 % قصد دارند در سال آینده ابزارهای هوش مصنوعی را برای کمک به مراجعه‌کنندگان در اولویت قرار دهند.

اهداف اصلی این کتابخانه‌ها عبارتند از:

با وجود این شور و شوق، کتابخانه‌ها با موانع قابل توجهی روبه‌رو هستند.

موانع اصلی پیش روی کتابخانه‌ها در ادغام هوش مصنوعی عبارتند از:

این چالش‌ها نشان می‌دهد که برای پیاده‌سازی مؤثر راه‌حل‌های هوش مصنوعی نیاز به برنامه‌ریزی استراتژیک و همکاری بیشتر درون جامعه کتابخانه‌ها وجود دارد.

کتابخانه‌ها که همواره نقش حافظ دانش را داشته‌اند، اکنون با چالش‌ها و فرصت‌هایی برای استفاده از پتانسیل هوش مصنوعی روبه‌رو شده‌اند. رشد هوش مصنوعی مولد نیاز به بازنگری در شیوه‌های سنتی دارد و راه‌های جدیدی برای بازیابی اطلاعات، خودکارسازی کارها و تجربه‌های شخصی‌سازی‌شده برای کاربران فراهم می‌کند. این تغییر دیگر فقط یک ایدۀ نظری نیست: هوش مصنوعی در حال حاضر در خدمات کتابخانه‌ای به کار گرفته می‌شود و به بهبود فرایندهای جستجو و مدیریت داده‌ها کمک می‌کند.

این مقاله به بررسی وضعیت در حال تحول و سریع هوش مصنوعی مولد، قابلیت‌های تحول‌آفرین، ریسک‌های ذاتی و پتانسیل فوق‌العاده آن می‌پردازد. همچنین تأثیر چت‌جی‌پی‌تی شرکت اوپن‌اِی‌آی بر انتظارات کاربران و نحوه مدیریت، اشتراک‌گذاری و استفاده از داده‌ها در نهادهای معتبر و جوامع علمی را بررسی می‌کنیم.

ظهور هوش مصنوعی مولد

هوش مصنوعی مولد نمایانگر گامی مهم در تکامل هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی مولد (برخلاف هوش مصنوعی معمولی که فقط به شناسایی الگوها در داده‌های بزرگ برای ارائه پیشنهاد یا کمک می‌پردازد) به طور خاص برای تولید محتوای جدید یا داده‌ها طراحی شده است.

معرفی چت‌جی‌پی‌تی توسط اوپن‌اِی‌آی در سال 2022 تحولی بزرگ به شمار می‌آید. چت‌جی‌پی‌تی با رابط کاربری ساده و قابل دسترسی و توانایی‌های گفتگویی که به زمینه و موضوع بحث توجه می‌کند، هوش مصنوعی مولد را در دسترس عموم قرار داد. با این ابزار، هر کاربری می‌توانست متناسب با نیاز خود از قابلیت‌های آن استفاده کند.

تأثیر هوش مصنوعی مولد تنها به تولید محتوا محدود نمی‌شود. ابزارهای هوش مصنوعی اکنون نقش مهمی در تغییر نحوه تعامل کاربران با سیستم‌های اطلاعاتی دارند. مدل‌های هوش مصنوعی گفتگویی در حال تغییر فرایندهای جستجو و بازیابی اطلاعات هستند، به طوری که کاربران می‌توانند پرسش‌های خود را به زبان طبیعی بپرسند و پاسخ‌هایی مرتبط با زمینه دریافت کنند. برخلاف جستجوهای سنتی که بر اساس کلمات کلیدی هستند، این سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی قادرند هدف پشت هر پرسش را درک کنند و تجربه‌های کاربری ساده‌تر و شخصی‌تری ارائه دهند.

افزایش خوش‌بینی آموزشی

اگرچه نگرانی‌هایی در مورد سرقت علمی و استفاده از روش‌های میان‌بر و تقلب توسط دانشجویان همچنان وجود دارد، خوشبینی نسبت به پتانسیل هوش مصنوعی در آموزش روز به روز در حال افزایش است. نتایج پژوهش اخیر «Educause» نشان می‌دهد 67 % از پاسخ‌دهندگان در حال حاضر از هوش مصنوعی مولد استفاده می‌کنند و 13 % دیگر نیز پیش‌بینی کرده‌اند که در آینده از آن بهره خواهند برد. مؤسسات آموزش عالی به سرعت خود را با این تغییرات تطبیق می‌دهند، دستورالعمل‌هایی برای استفاده از هوش مصنوعی ارائه می‌دهند و سواد هوش مصنوعی را در برنامه‌های درسی خود گنجانده‌اند تا استفاده مسئولانه از آن را ترویج کنند. تحولات اخیر نشان می‌دهد که بسیاری از معلمان از محدودیت‌های واکنشی به سمت ادغام فعال ابزارهای هوش مصنوعی در محیط‌های یادگیری پیش می‌روند. مؤسسات آموزشی بر روی سواد هوش مصنوعی تمرکز کرده‌اند تا به دانشجویان بیاموزند که چگونه محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی را به‌طور انتقادی ارزیابی کنند، مهارت‌های ارزیابی اطلاعات را بهبود بخشند و صداقت و شفافیت علمی را تقویت کنند. علاوه بر این، از هوش مصنوعی برای فناوری‌های یادگیری شخصی‌سازی‌شده استفاده می‌شود که تجارب آموزشی را بر اساس عملکرد فردی دانش‌آموزان تنظیم می‌کند و بازخوردهای پویایی ایجاد می‌کند که از یادگیری مداوم بهتر پشتیبانی می‌کند.

متخصصان فناوری آموزشی ده‌ها سال بود که وعده یادگیری شخصی‌شده را می‌دادند، یادگیری‌ای که با توجه به پس‌زمینه و مهارت‌های هر دانش‌آموز طراحی شده باشد. حالا هوش مصنوعی مولد شروع به تحقق این وعده کرده است و تجربه‌های یادگیری سازگار با نیازهای فردی را فراهم می‌کند.

با وجود چالش‌ها، ادغام هوش مصنوعی مولد در آموزش فرصتی است برای بازنگری در روش‌های سنتی، به طوری که نوآوری با نیاز حیاتی به صداقت علمی و سواد اطلاعاتی به‌طور متوازن پیش برود.

فواید غیرقابل انکار

همه بر این باورند که در آینده نزدیک، انسان‌ها و هوش مصنوعی به‌طور هماهنگ برای افزایش بهره‌وری، بهبود تصمیم‌گیری و پیشبرد نوآوری همکاری خواهند کرد. در محیط‌های کتابخانه‌ای، این همکاری هم‌اکنون نمایان است، جایی که هوش مصنوعی در کارهایی مثل بازیابی منابع، مدیریت فراداده و پشتیبانی از یادگیری شخصی‌شده کمک می‌کند، در حالی که کتابداران نظارت‌های ضروری، هدایت اخلاقی و تخصص موضوعی خود را به عهده دارند.

کتابخانه‌ها ـ به عنوان مراکز معتبر دانش ـ با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند. آن‌ها به عنوان مرجع دسترسی به داده‌های علمی و پژوهشی باکیفیت شناخته می‌شوند. این اعتماد از سال‌ها تلاش و استانداردهایی به دست آمده که فرایندهای فراهم‌آوری و فهرست‌نویسی دقیق منابع را تضمین می‌کند و اطمینان می‌دهد که کاربران با منابع معتبر علمی کار می‌کنند. برای حفظ این اعتماد، کتابخانه‌ها باید از هوش مصنوعی به‌طور مسئولانه استفاده کنند. این یعنی فقط پذیرش ابزارهای هوش مصنوعی کافی نیست، بلکه باید نحوه استفاده از آن‌ها به‌طور فعال شکل بگیرد و اطمینان حاصل شود که با ارزش‌های اصلی مانند دقت، شمول و صداقت علمی همخوانی دارند.

در این شرایط، کتابخانه‌ها باید شرکایی انتخاب کنند که ارزش‌های آکادمیک سنتی را درک کرده و با آن‌ها هم‌راستا باشند.

راه‌حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی کلریویت، اطلاعاتی مبتنی بر منابع معتبر و درون فرآیندهای علمی ارائه می‌دهند که خطرات مربوط به اطلاعات نادرست، سوگیری و نقض حقوق مالکیت فکری را کاهش می‌دهند. این راه‌حل‌ها بر پایه محتوای غنی و دقیق، درک عمیق از فرآیندهای علمی و آزمایش‌ها و اعتبارسنجی‌های دقیق ساخته شده‌اند. این سازمان همکاری‌های نزدیکی با جامعه علمی دارد تا اطمینان حاصل کند که مدیریت هوش مصنوعی بر اساس اصول علمی و استانداردهای اخلاقی پیش می‌رود.

بهبود بازیابی منابع و غنی‌سازی تجربه کاربران

در حالی که به امکانات هوش مصنوعی نگاه می‌کنیم، باید همیشه هدف نهایی خود را در نظر داشته باشیم: ارائه بهترین خدمات به کاربران. هوش مصنوعی فقط ابزاری برای رسیدن به این هدف است، نه چیز دیگر

یکی از تغییرات مهم ناشی از هوش مصنوعی، بازیابی اطلاعات از طریق گفتگوی تعاملی است. این روش کاربران را قادر می‌سازد که با استفاده از زبان طبیعی با ابزارهای جستجو ارتباط برقرار کنند. چون کاربران به دنبال روش‌های سریع‌تر و ساده‌تری برای جستجو و کاوش در محتوای گسترده هستند، جستجوهای ساده دیگر کافی نیست و می‌تواند منجر به ناامیدی و استفاده کمتر از منابع ارزشمند شود.

دستیار پژوهش پرایمو (Primo) تجربه پژوهشی را با امکان جستجوی ساده و طبیعی بهبود می‌بخشد و بازیابی اطلاعات را راحت‌تر و کارآمدتر می‌کند. این ابزار پاسخ‌های توضیح‌دار همراه با منابع و لینک‌های مستقیم به متن کامل فراهم می‌آورد و به کاربران این امکان را می‌دهد که به شکل عمیق‌تری با مطالب علمی ارتباط برقرار کنند. با کشف دیدگاه‌ها و ایده‌های جدید، به کاربران کمک می‌کند تا بینش‌های ارزشمندی بدست آورند و از مجموعه الکترونیکی کتابخانه به بهترین شکل استفاده کنند. یکی از پیشرفت‌های مهم، ادغام فناوری تولید تقویت‌شده با بازیابی (RAG) است که اطمینان می‌دهد پاسخ‌ها بر اساس منابع معتبر علمی ارائه می‌شوند و به طور چشمگیری خطر اطلاعات نادرست تولید شده توسط هوش مصنوعی را کاهش می‌دهد.

در کتابخانه دانشگاه اوبرتا کاتالونیا کتابداران با دستیار پژوهش پرایمو و سایر ابزارهای هوش مصنوعی آزمایشاتی انجام داده‌اند تا تأثیر آن‌ها را بر جستجو و تجربه کاربران ارزیابی کنند. تنها در سه ماه، استفاده از سیستم جستجو در کتابخانه از 6.75 % به 11.63 % افزایش یافت و رضایت کاربران به 83.7 % رسید.

استفاده از هوش مصنوعی آکادمیک در فرایندهای بازیابی اطلاعات، به کاربران کمک می‌کند تا منابع مرتبط را سریع‌تر شناسایی کنند و مشاهده اطلاعات آسان‌تر شود. هوش مصنوعی می‌تواند خلاصه‌های کوتاه و مفیدی ارائه دهد، نکات مهم را برجسته کند و حتی منابع مشابه را پیشنهاد کند، که این امر پژوهش را مؤثرتر و تعامل با مطالب را عمیق‌تر می‌کند.

در دستیار پژوهش پرایمو امکانات متعددی وجود دارد که تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد:

  • جستجوی معنایی / پرس‌وجو با زبان طبیعی: کاربران می‌توانند به راحتی با استفاده از زبان طبیعی به جستجو پرداخته و نتایج مرتبط دریافت کنند.
  • پاسخ‌ها بر اساس نتایج یافت‌شده در فهرست جستجوی مرکزی: دسترسی به پاسخ‌ها از منابع معتبر و دقیق فراهم می‌شود.
  • خلاصه‌ها و ارجاعات هوشمند در زمان واقعی: این سیستم‌ها خلاصه‌های کوتاه و مفیدی بر اساس پنج چکیده برتر ایجاد می‌کنند.
  • لینک‌ها به متن کامل و نتایج کامل: کاربران به راحتی به نسخه کامل منابع دسترسی پیدا می‌کنند.
  • پیشنهادات جستجو برای گسترش موضوع و یادگیری بیشتر: این ابزارها به کاربران کمک می‌کند تا موضوعات مرتبط را پیدا کرده و اطلاعات بیشتری کسب کنند.

این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که جستجو و کاوش در منابع علمی بسیار راحت‌تر و کارآمدتر شود.

حل چالش‌های فراداده

یکی از پیشرفت‌های مهم در این زمینه، پیشرفت‌های چشمگیر هوش مصنوعی در خودکارسازی فراداده است. هوش مصنوعی اکنون قادر است فراداده‌های ساختار یافته و غنی تولید کند، ارتباطات میان محتوای مختلف را شناسایی کند و حتی در انتخاب و سامان‌دهی مجموعه‌ها کمک کند. این قابلیت‌ها نه تنها جستجوپذیری را بهبود می‌بخشند بلکه حجم کار یدی کتابداران را کاهش داده و به آن‌ها این امکان را می‌دهند که بر وظایف راهبردی‌تر متمرکز شوند.

با وجود تغییرات سریع در دنیای فناوری، فراداده همچنان جنبه‌ای اساسی از سازمان‌دهی محتوا باقی می‌ماند. اما چالش اصلی در مقیاسی است که باید اکنون در آن عمل کند. با وجود محتوای فراوان در فرمت‌های مختلف که از منابع گوناگون به دست می‌آید، حفظ انسجام و ارتباط در فراداده‌ها مهم‌تر و چالش‌برانگیزتر از همیشه شده است. توانایی مدیریت و بهره‌برداری مؤثر از فراداده‌ها برای عملکرد کارآمد سیستم‌های بازیابی اطلاعات بزرگ‌مقیاس حیاتی است.

برای حفظ برتری در فهرست‌نویسی، دستیار فراداده آلما (Alma) با نوآوری‌های خود زمان فهرست‌نویسی را کاهش می‌دهد و در عین حال کنترل را در دست کتابداران نگه می‌دارد بدون اینکه استانداردهای حرفه‌ای زیر سوال برود. این ویژگی به کتابخانه‌ها کمک می‌کند تا از عملیات دستی به خودکارسازی هدایت‌شده توسط متخصصان منتقل شوند. این ابزار در جریان کاری فهرست‌نویسان در ویرایشگر فراداده آلما گنجانده می‌شود و می‌تواند ناهماهنگی‌ها را شناسایی و اصلاح کند، فراداده‌های مناسب با زمینه را پیشنهاد دهد و دقت طبقه‌بندی منابع را بهبود بخشد. در این فرایند، نظام‌های «انسان در حلقه» نقش دارند. این یعنی کتابداران فراداده‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی را تأیید می‌کنند تا دقت، زمینه و تطابق با استانداردها حفظ شود. مدیریت مؤثر این ابزار به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کرده و دسترسی پیدا کنند. این سیستم از فعالیت‌های علمی و پژوهشی پشتیبانی کرده و تجربه کلی کاربر را بهبود می‌بخشد. همچنین بازخورد جامعه فهرست‌نویسان را در نظر می‌گیرد تا ابزار به‌طور مداوم تکامل یابد و نیازهای واقعی آن‌ها را برآورده کند.

فراداده‌های تولید شده و بهبودیافته توسط هوش مصنوعی اطلاعات کتابشناختی قوی‌تری فراهم می‌آورد و دسترسی به مجموعه‌ها را برای کاربران کتابخانه آسان‌تر می‌کند. این امر به کاربران کمک می‌کند تا منابع مرتبط با اهداف یادگیری و حوزه‌های پژوهشی خود را پیدا کنند و راه را برای کشف دیدگاه‌ها، دانش و درک جدید و هیجان‌انگیز باز می‌کند. همچنین، این ویژگی می‌تواند باعث افزایش استفاده از منابع کتابخانه‌ای شود.

 

تولیدکننده فراداده هوش مصنوعی سوابق کتابشناختی را در Alma Community Zone غنی‌تر می‌کند و با استفاده از هوش مصنوعی، فیلدهای ضروری مانند سرعنوان‌های موضوعی کتابخانه کنگره، خلاصه‌ها و برچسب‌های زبانی را اضافه می‌کند. این ابزار در حال حاضر عناوین موجود در ProQuest Ebook Central را غنی‌سازی می‌کند و فرآیند غنی‌سازی را خودکار کرده و به تأمین‌کنندگان محتوا کمک می‌کند تا زمان صرفه‌جویی کرده و هزینه‌ها را کاهش دهند، در حالی که فراداده‌های باکیفیت را برای کتابخانه‌ها فراهم می‌کند.

تحولات اخیر قابلیت‌های این ابزار را گسترش داده است. اکنون این ابزار پیشنهاداتی برای فراداده ارائه می‌دهد که با زمینه محتوا تطابق دارد. این ویژگی دقت رده‌بندی موضوعی و توصیه منابع مرتبط را بهبود می‌بخشد.

اطمینان از شنیده شدن صدای همه

باید به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی بر اساس داده‌ها آموزش می‌بیند و این داده‌ها می‌توانند تعصبات جامعه‌ای که آن‌ها را ایجاد کرده‌اند، منعکس کنند. برای مقابله با این تعصبات باید از راهبردهای پیشگیرانه استفاده کنیم، مانند آموزش مدل‌های هوش مصنوعی با داده‌های متنوع و گنجاندن سازوکارهای شناسایی تعصب برای شناسایی و کاهش مشکلات احتمالی در زمان واقعی. علاوه بر این، توصیه منابعی که دیدگاه‌های مختلف را ارائه می‌دهند به ایجاد یک فضای اطلاعاتی متعادل‌تر کمک می‌کند.

تأکید بر تنوع نه تنها باعث در نظر گرفتن دیدگاه‌های مختلف می‌شود، بلکه پژوهش‌های میان‌رشته‌ای و دسترسی گسترده‌تر را نیز تشویق می‌کند. با اولویت دادن به آثار از مناطق، فرهنگ‌ها یا ناشران کم‌تر شناخته‌شده، کتابخانه‌ها می‌توانند مجموعه‌های خود را گسترش دهند و محیط یادگیری جامع‌تری ایجاد کنند. هوش مصنوعی می‌تواند در این فرآیند با شناسایی کمبودها در مجموعه‌ها و توصیه منابعی که دیدگاه‌های مختلف را شامل می‌شوند، کمک کند و اطمینان حاصل کند که سیستم‌های جستجو تمام صداهای علمی را پوشش می‌دهند.

همچنین تأکید بر رعایت اصول اخلاقی در استفاده از هوش مصنوعی در سیستم‌های کتابخانه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است. ابزارهای هوش مصنوعی با سازوکار‌هایی طراحی شده‌اند که حریم خصوصی داده‌ها را تضمین می‌کنند، از اطلاعات کاربران محافظت می‌کنند و شفافیت در چگونگی تولید پیشنهادات را حفظ می‌کنند. بازخورد مداوم کاربران به هوش مصنوعی کمک می‌کند تا به مرور زمان بهبود یابد و به کتابخانه‌ها این امکان را می‌دهد که تجربیات بازیابی اطلاعات را بر اساس استفاده واقعی و نیازهای علمی در حال تحول اصلاح کنند.

با ادامه تکامل فناوری‌های هوش مصنوعی، کتابخانه‌ها این فرصت را دارند که در شیوه استفاده مسئولانه از این ابزارها پیشتاز باشند. هدف از این کار، ارتقای کشف اطلاعات، بهبود خدمات به مراجعه‌کنندگان و تقویت نقش کتابخانه به عنوان مرکز قابل اعتماد دانش و یادگیری است.

همکاری برای اهداف مشترک

تأثیر هوش مصنوعی بر آموزش و جامعه نیازمند رویکردی مشترک است. استانداردها، توافق‌های اجماعی و بهترین شیوه‌ها می‌توانند از تلاش‌های جمعی همه ذینفعان، از جمله کتابخانه‌ها، سازمان‌ها و افراد، به وجود آیند. مشارکت در ابتکارات جامعه‌محور به اشتراک‌گذاری دانش کمک کرده و بهبودهایی بر اساس بازخوردهای دنیای واقعی را تسهیل می‌کند. مشارکت فعال کتابداران، معلمان، پژوهشگران و متخصصان فناوری اطمینان می‌دهد که کاربردهای هوش مصنوعی در آموزش با نیازها و ارزش‌های علمی هم‌راستا باشد و باعث پیاده‌سازی مسئولانه‌تر و مؤثرتر آن شود.

تحولات اخیر اهمیت همکاری میان مؤسسات مختلف در توسعه هوش مصنوعی را برجسته می‌کند. کتابخانه‌ها به طور فزاینده‌ای با مؤسسات متبوع خود، تأمین‌کنندگان فناوری و سازمان‌های پژوهشی همکاری می‌کنند تا راه‌حل‌های هوش مصنوعی مشترکی برای حل چالش‌های مشترک ایجاد کنند. چارچوب‌های همکاری ابزارهای هوش مصنوعی را از طریق دیدگاه‌های متنوع بهبود می‌بخشند و استانداردهای اخلاقی و حاکمیت داده را در سراسر اکوسیستم گسترده‌تر کتابخانه‌ها ترویج می‌دهند.

«پذیرش هوش مصنوعی احتمالاً تأثیرات و تغییراتی به همراه خواهد داشت که فراتر از بهبودهای محلی‌ای است که کتابخانه‌ها ممکن است در ابتدا به دنبال آن باشند. در مواجهه با این تغییرات، باید بررسی کنیم که چگونه به‌طور جمعی می‌توانیم از هوش مصنوعی به نفع اکوسیستم علمی و کتابخانه‌ای بهره‌برداری کنیم. این بهره‌برداری باید به شیوه‌ای اخلاقی، مسئولانه، عادلانه و پایدار باشد. در این مسیر، انجمن‌های جامعه‌محور می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.»
بوهیون کیم
کتابدار ارشد دانشگاه میشیگان

شورای مشورتی هوش مصنوعی کلاریویت که در سال 2024 تأسیس شد، نقش کلیدی در هدایت توسعه و پیاده‌سازی اخلاقی فناوری‌های هوش مصنوعی آکادمیک دارد و اطمینان می‌دهد که این راه‌حل‌ها با ارزش‌های علمی هم‌راستا، از یکپارچگی داده‌ها پشتیبانی کرده و دیدگاه‌های متنوع جامعه کتابخانه‌ای جهانی را منعکس می‌کنند. این شورا که از رهبران ارشد کتابخانه‌ها و آموزش عالی از سراسر جهان تشکیل شده است، با ارائه بهترین شیوه‌ها، توصیه‌ها و رهنمودها به تحلیل فرصت‌ها و چالش‌ها می‌پردازد.

اهداف شورا به شرح زیر است:

  • همکاری برای ترویج استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی در دنیای آکادمیک
  • تدوین رهنمودهایی برای استفاده از هوش مصنوعی به منظور بهبود تجربه‌های پژوهشی و آموزشی
  • ایجاد بهترین شیوه‌ها برای آزمایش و تأیید خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی
  • به اشتراک گذاشتن دانش و تخصص حاصل از ابتکارات هوش مصنوعی در سراسر حوزه‌های علمی
  • بررسی و اولویت‌بندی کاربردهای هوش مصنوعی در فرایندهای تدریس، یادگیری و پژوهش
«استفاده از هوش مصنوعی در بخش پژوهش و آموزش عالی برای من از اهمیت شخصی و حرفه‌ای برخوردار است. در این حوزه فرصت‌های زیادی وجود دارد. روحیه همکاری بین دانشگاه‌ها و شرکای ما برای بهره‌برداری کامل از پتانسیل هوش مصنوعی حیاتی است. با تأکید بر شفافیت، شمول و مشارکت جامعه، می‌توانیم از قدرت هوش مصنوعی آکادمیک برای بهبود تجربیات آموزشی، گسترش دسترسی به دانش و ایجاد محیط یادگیری استفاده کنیم که دیدگاه‌های متنوع جامعه جهانی ما را بازتاب دهد.»
جاش سندال
مدیر خدمات کتابخانه‌ای دانشگاه لیدز

استفاده از فرصت‌ها

در بلندمدت، آنچه باعث بهبود فرایندها، کاهش بارهای اداری و فراهم آوردن زمان بیشتر برای کارکنان کتابخانه می‌شود، «فناوری مناسب» است. این فناوری به آن‌ها این امکان را می‌دهد که بر فعالیت‌هایی تمرکز کنند که واقعاً اهمیت دارند، مانند پیشبرد پژوهش، پشتیبانی از نتایج یادگیری و افزایش تأثیر و دیدگاه کتابخانه در اکوسیستم علمی.

هوش مصنوعی مولد آکادمیک فرصتی بی‌سابقه را ارائه می‌دهد. این فرصت برای بهبود خدمات کتابخانه و ارتقای تجربه‌های کاربران، موجب می‌شود تأثیر کتابخانه ملموس‌تر و ارجمندتر شود. سوال دیگر این نیست که آیا باید هوش مصنوعی را بپذیریم یا نه، بلکه این است که چگونه می‌توانیم با دقت فناوری‌های هوش مصنوعی را به‌گونه‌ای یکپارچه کنیم که بهترین خدمت را به نیازهای در حال تغییر پژوهشگران و دانشجویان خود ارائه دهیم. با کمک به ذینفعان برای تفکر رو به جلو، کتابخانه‌ها می‌توانند نقش محوری در شکل‌دهی به نحوه پیشرفت هوش مصنوعی آکادمیک در آموزش، یادگیری و پژوهش ایفا کنند و در نهایت، چشم‌انداز آموزشی را به سمت بهبود تغییر دهند.

آماده‌سازی کتابخانه‌ها برای آینده

سیستم‌های مدیریت کتابخانه‌ای در گذشته تنها برای مدیریت مجموعه‌ها طراحی شده بودند. امروز، راه‌حل‌های پردازش ابری مانند آلما (Alma) به کتابخانه‌ها این امکان را می‌دهند که بهتر از نیازهای در حال تغییر جامعه علمی پشتیبانی کنند. با قابلیت‌های هوش مصنوعی آکادمیک، آلما اطمینان می‌دهد که کتابخانه‌ها تنها در حال همگامی با پیشرفت‌ها نیستند، بلکه برای آینده آماده‌اند و کشف اطلاعات هوشمندانه‌تر، مدیریت بهتر فراداده‌ها و بهینه‌سازی جریان‌های کاری را ممکن می‌سازند. هوش مصنوعی آکادمیک در آلما با دیدگاهی بی‌زمان و واحد توسعه یافته است: حمایت از کتابدار. با آلما، انسان همچنان در قلب عملیات کتابخانه‌های آکادمیک باقی می‌ماند، و اطمینان حاصل می‌شود که هوش مصنوعی به عنوان ابزاری تسهیل‌کننده و نه مختل‌کننده عمل می‌کند.

راه‌حل‌های کتابخانه‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی دیگر اختیاری نیستند، بلکه اجتناب‌ناپذیر شده‌اند. آن دسته از مؤسسات آموزشی که سیستم‌های کتابخانه‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی را به‌طور ایمن و مسئولانه پذیرفته‌اند، در حال سرمایه‌گذاری روی آینده هستند و این تضمین را فراهم می‌سازند که کتابخانه‌هایشان همچنان مجهز، قابل استفاده و پاسخگوی نیازهای دانشجویان، پژوهشگران و اساتید باقی بماند. این فرصت را از دست ندهید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا